Της ΛΙΖΑΣ ΒΑΡΒΟΓΛΗ
Μέχρι τώρα στην επιστημονική κοινότητα ήταν γνωστό το σύνδρομο Burn out, ή, στα ελληνικά, το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης. Πρόσφατα οι γερμανοί συγγραφείς Philippe Rothlin και Peter R. Werder αναλύουν σε βιβλίο τους σχετικό με το μάνατζμεντ ένα νέο σύνδρομο αυτό που ονομάζεται «Boreout» και σχετίζεται με την επαγγελματική βαρεμάμα. Εάν εκτιμάται ότι πάσχετε από αυτό, κάντε το τεστ για να το διαπιστώσετε.
Μάλιστα σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη, το 1/3 από τους 10.000 ερωτηθέντες απάντησε ότι δεν έχει αρκετή πρόκληση και ερεθίσματα στη δουλειά του, με αποτέλεσμα να περνά κατά μέσο όρο 2 ώρες "σκοτώνοντας ώρα" σε άσχετες με τη δουλειά δραστηριότητες.Στη συνέχεια αξιολόγησαν 100 μάνατζερς, τραπεζίτες, και υψηλόβαθμο προσωπικό σε εταιρείες δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης, που υποτίθεται ότι δούλευαν σε περιβάλλον με ένταση και υψηλές προσδοκίες.
Το σύνδρομο της βαρεμάρας πρόκειται για τον αντίποδα της επαγγελματικής εξουθένωσης και προκαλείται από τη βαρεμάρα στο εργασιακό περιβάλλον.Εμπεριέχει 3 στοιχεία που εμφανίζονται σε μια μη ικανοποιητική εργασία:
·Να μην υπάρχουν προκλήσεις
·Έλλειψη ενδιαφέροντος για το αντικείμενο
·Βαρεμάρα
Υπολογίζεται ότι περίπου 15% υπαλλήλων γραφείου βρίσκονται στην οδό για το σύνδρομο της βαρεμάρας, διότι βρίσκονται σε κατάσταση έλλειψης εργασιακής πρόκλησης και ενδιαφέροντος.
Πολλοί άνθρωποι απλώς βρίσκονται πίσω από ένα γραφείο παριστάνοντας ότι εργάζονται, όχι επειδή δε θέλουν οι ίδιοι να εργαστούν, αλλά επειδή το εργασιακό τους αντικείμενο δεν τους ενδιαφέρει, ή, ακόμα χειρότερα, δεν έχουν συγκεκριμένο αντικείμενο.
Κάτι τέτοιο προκαλεί περισσότερο αρνητικό στρες από την υπερβολική εργασία.Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία σοβαρής, αν και κρυμμένης κατάθλιψης στο γραφείο.
Σύμφωνα μάλιστα με τους συγγραφείς της έρευνας, είναι ευκολότερο να παραδεχτεί κανείς στον προϊστάμενό του κάποιο προσωπικό πρόβλημα παρά να ομολογήσει ότι δεν αξιοποιείται σωστά στον εργασιακό χώρο.
Η επαγγελματική εξουθένωση και το στρες θεωρούνται κοινωνικώς αποδεκτά προβλήματα, ενώ το να βαριέται κανείς έχει ιδιαίτερα αρνητική χροιά.
Πώς δημιουργείται το σύνδρομο;
Ο προϊστάμενος αρνείται να κατανείμει εργασιακά καθήκοντα, οι απογοητευμένοι υφιστάμενοί του ζητούν περισσότερα, αλλά αυτός τους εμπιστεύεται μόνο μικροπράγματα.
Μετά από λίγο σταματάνε τις απαιτήσεις και απολαμβάνουν τον…ελεύθερο χρόνο που έχουν στο γραφείο, επιμηκύνοντας τα αδιάφορα καθήμοντά τους με κάθε τρόπο, ώστε να δείχνουν απασχολημένοι.
Αλλά το να παριστάνει κανείς ότι εργάζεται είναι ψυχοφθόρο και σημαντική επιβάρυνση για την αυτοεκτίμηση του εργαζόμενου.Το αποτέλεσμα;
Ο προϊστάμενος εμφανίζει το σύνδρομο της εξουθένωσης και οι υφιστάμενοι το σύνδρομο της βαρεμάρας!Παραδόξως, τα συμπτώματα είναι σχεδόν τα ίδια!
Ψευτοδουλειά!
Πολλοί, για να διαχειριστούν το σύνδρομο αυτό καταφεύγουν στη στρατηγική της ψευτο-αφοσίωσης, όπου θυσιάζουν τον ελεύθερο χρόνο τους μένοντας στο γραφείο –μη κάνοντας τίποτα- ώστε να τους βλέπει ο προϊστάμενος.
Όμως αυτό δε μειώνει την προσωπική ματαίωση του εργαζόμενου.Μια άλλη επιβλαβής τακτική είναι όταν φεύγει κανείς στην ώρα του, παίρνοντας μαζί του το λάπτοπ ή τα χαρτιά του, δείχνοντας ότι η εργασία συνεχίζεται παρόλο που δεν κάθεται ως φυσική παρουσία στο γραφείο του –και παρόλο που δεν τα ανοίγει!.
Καθώς βαριέται ο εργαζόμενος, αρχίζει να μισεί τη δουλειά του και να βρίσκει τρικ για να περάσει η ώρα.
Διαπραγμετεύεται πίστωση χρόνου για να τελειώσει υποτιθέμενα δύσκολα έργα, περιμένει τη συνεργασία κάποιου άλλου, η οποία ξαφνικά γίνεται δυσβάσταχτη όταν αυτός λείψει, και ξαφνικά ο άλλος γίνεται αποδιοπομπαίος τράγος για το πρόβλημα του εργαζόμενου με σύνδρομο βαρεμάρας.
Άλλες στρατηγικές αποφυγής βαρετής εργασίας αποτελούν ο ψευτο-στομαχόπονος, ώστε να πάει κανείς στην τουαλέτα να χαζέψει περιοδικά, το κάπνισμα (όταν επιτρέπεται μόνο σε ειδικούς χώρους), αλλά και οι νέες τεχνολογίες, που χαρίζουν χρόνο στον εργαζόμενο που βαριέται και δεν έχει τι να κάνει στο γραφείο.
Έτσι, το κινητό, τα e-mail, διάφοροι διαδικτυακοί τόποι και δραστηριότητες (εφημερίδες, on-line παιχνίδια, αναζήτηση πληροφοριών, blogs) αποτελούν νέους τρόπους διάσπασης.Όμως, η ευχαρίστηση του ελεύθερου εργασιακού χρόνου σύντομα γίνεται μπούμερανγκ για τον εργαζόμενο και την ψυχική του υγεία.
Η λύση;Να ρισκάρει να μιλήσει κανείς στον προϊστέμενό του ή να ρισκάρει αλλαγή εργασίας!
ΤΕΣΤ
Μήπως τελικά υποφέρετε από το σύνδρομο της βαρεμάρας;
Ίσως…..αν απαντήσετε ‘ναι’ σε 4 ή περισσότερες από τις παρακάτω ερωτήσεις….
1 Ασχολείστε με προσωπικές δραστηριότητες στην εργασία σας;
2 Νιώθετε ότι δε σας αξιοποιούν σωστά ή βαριέστε;
3 Παριστάνετε μερικές φορές ότι είστε απασχολημένος/η;
4 Aισθάνεστε κουρασμένοι και απαθείς μετά τη δουλειά, ενώ δεν είχατε στρες στο γραφείο;
5 Είστε δυσαρεστημένοι με τη δουλειά σας;
6 Βρίσκετε ότι η δουλειά σας δεν έχει νόημα;
7 Θα μπορούσατε να τελειώσετε τα καθήκοντά σας σε λιγότερη ώρα απ’ ότι τελικά σας παίρνει;
8 Φοβάστε να αλλάξετε εργασία γιατί μπορεί να έχετε χαμηλότερο μισθό;
9 Ασχολείστε πολύ με το προσωπικό σας e-mail την ώρα της εργασίας σας;
10 Έχετε λίγο ή ελάχιστο ενδιαφέρον για τη δουλειά σας;
Η δρ Λίζα Βάρβογλη είναι Ρh.D. ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, νευροψυχολόγος,επιστημονική συνεργάτιδα των Ηarvard University, Ιατρικής Σχολής Αθηνών και Νοσοκομείου Αγία Σοφία.
