Αν το παιδί είναι ιδιαίτερα εσωστρεφές υπάρχει τρόπος να το κάνεις να "ανοιχτεί"; Πως μπορείς να κερδίσεις την εμπιστοσύνη του;
Ανάλογα με τη συμπεριφορά τους στις κοινωνικές τους σχέσεις τα παιδιά μπορούν να διαχωριστούν σε εξωστρεφή και εσωστρεφή. Τα εξωστρεφή παιδιά συνήθως επιζητούν την παρέα με άλλα άτομα, εκφράζουν ανοιχτά τις προτιμήσεις και τα συναισθήματά τους και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Αντίθετα, τα εσωστρεφή παιδιά είναι πιο ντροπαλά και μοναχικά, δεν αντιδρούν έντονα στις αλλαγές του περιβάλλοντος και φαίνονται να διακατέχονται από κάποιες ανασφάλειες και φόβους.
Η εσωστρέφεια ή εξωστρέφεια ενός παιδιού καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τηνιδιοσυγκρασία του αλλά και από το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και αναπτύσσεται. Δηλαδή, βιολογικοί αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν τη δεκτικότητα, την ευαισθησία και την κοινωνικότητα του παιδιού.
Είναι σημαντικό ένας γονέας που αντιλαμβάνεται ότι το παιδί του είναι ιδιαίτερα εσωστρεφές, να προσπαθήσει να το «βγάλει» από τη μοναχικότητά του, καθώς τα παιδιά αυτά συχνά δυσκολεύονται να συνάψουν κοινωνικές σχέσεις, βιώνουν μοναξιά και βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη μελλοντικά. Επίσης, το μοντέλο των σχέσεων στην παιδική ηλικία συχνά αναπαράγεται στις σχέσεις μας στην ενήλικη ζωή.
- Σε κάθε περίπτωση, είναι σκόπιμο να εντοπιστεί εάν το παιδί είναι εσωστρεφές γενικά ήεάν η κοινωνικότητα του μεταβάλλεται ανάλογα με το περιβάλλον, στο οποίο βρίσκεται και κινείται. Για παράδειγμα, εάν η δυσκολία ενός παιδιού στις κοινωνικές σχέσεις περιορίζεται μόνο στο σχολείο, τότε αυτό μπορεί να είναι ενδεικτικό κάποιου προβλήματος που βιώνει στο σχολικό του περιβάλλον και που αξίζει διερεύνηση.
- Αντίστοιχα, η εσωστρέφεια ενός παιδιού που εκδηλώνεται μέσα στο οικογενειακό του περιβάλλον, μπορεί να υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα ανάμεσα στη σχέση του γονέα με το παιδί ή των γονέων μεταξύ τους. Οικογενειακοί καυγάδες και εντάσεις μπορούν να οδηγήσουν ένα παιδί στο να κλειστεί στον εαυτό του και να βιώσει άγχος και ανασφάλεια.
- Αντίστοιχα, η εσωστρέφεια ενός παιδιού που εκδηλώνεται μέσα στο οικογενειακό του περιβάλλον, μπορεί να υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα ανάμεσα στη σχέση του γονέα με το παιδί ή των γονέων μεταξύ τους. Οικογενειακοί καυγάδες και εντάσεις μπορούν να οδηγήσουν ένα παιδί στο να κλειστεί στον εαυτό του και να βιώσει άγχος και ανασφάλεια.
Πώς όμως ένας γονιός μπορεί να βοηθήσει ένα εσωστρεφές παιδί να ανοιχτεί;
- Αρχικά ο γονιός μπορεί να αποτελέσει ο ίδιος πρότυπο μίμησης για το παιδί του μέσα από τη δική του συμπεριφορά. Εάν ο ίδιος ανοίγεται στο παιδί του, μιλώντας του για πράγματα που του συμβαίνουν, εκφράζοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και ζητώντας τη γνώμη του, τότε το παιδί διδάσκεται την αξία της επικοινωνίας, νιώθει σημαντικό και μπορεί να αναπαράγει το μοντέλο αυτό στις διαπροσωπικές του σχέσεις.
- Είναι επίσης καθοριστικής σημασίας, ο γονιός να δείχνει σεβασμό και να μην κατακρίνει ποτέ τα ενδιαφέροντα ή τους φίλους του παιδιού, γιατί με αυτόν τον τρόπο τοαπομακρύνει και το κάνει να κλείνεται ακόμα περισσότερο στον εαυτό του.
- Γονείς και παιδί είναι ωφέλιμο να συμμετέχουν μαζί σε δραστηριότητες, για τις οποίες μπορούν να ανταλλάσσουν απόψεις και να συζητάνε. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, το παιδί αισθάνεται ότι ο γονιός του απολαμβάνει την παρέα του, ενώ παράλληλα αποκτά γνώσεις και μαθαίνει να κάνει διάλογο και να επικοινωνεί.
- Όλα τα παιδιά κάνουν λάθη και τις περισσότερες φορές έχουν επίγνωση αυτών. Οι γονείςδεν πρέπει να τιμωρούν το παιδί τους για κάθε του λάθος, αλλά να συζητάνε μαζί του, να του εξηγούν πως νιώθουν για αυτό και να το βοηθούν να μάθει μέσα από αυτό. Έτσι το παιδί θα μάθει να μη φοβάται να προσπαθήσει, ακόμα και αν αποτύχει.
- Ο γονιός πρέπει να ενθαρρύνει το παιδί να παίρνει πρωτοβουλίες, να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματά του και να διεκδικεί. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί θα μάθει να πιστεύει στον εαυτό του και στις ικανότητές τους. Η αυτοπεποίθηση του θα καλλιεργηθούν και θα το ενισχύσουν στις κοινωνικές του σχέσεις.
- Σημαντικός είναι και ο ρόλος της επιβράβευσης, όχι μόνο του αποτελέσματος αλλά καιτης προσπάθειας. Ακόμα και όταν το παιδί καταφέρνει κάτι σχετικά απλό η επιβράβευση από το γονιό του χαρίζει αυτοεκτίμηση και πίστη στις ικανότητές του. Η επιβράβευση μπορεί να είναι λεκτική ή μη λεκτική. Ένα φιλί, ένα χάδι, μια αγκαλιά είναι αρκετά ώστε το παιδί να νιώσει ζεστασιά και αποδοχή και να νιώσει ότι αξίζει να εισπράξει αυτά τα στοιχεία από τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
- Οι γονείς που επικοινωνούν με το παιδί τους, του φέρονται με σεβασμό και το ενθαρρύνουν, το βοηθούν να νιώσει ασφάλεια, να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Έτσι, δε φοβάται να εμπλακεί και να επενδύσει στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους, ούτε να εκφράσει τον πραγματικό του εαυτό.
